Is een erfovereenkomst nuttig ter voorbereiding van de bedrijfsoverdracht?

Uit eerder onderzoek blijkt dat minder dan de helft van de familiebedrijven een overdracht binnen de familie verwacht. De overdracht van leiding en eigendom wordt vooral praktisch voorbereid - Bedrijfsoverdracht blijft gekenmerkt door uitstelgedrag– vooral micro-ondernemingen wachten er mee.

Is een erfovereenkomst nuttig ter voorbereiding van de bedrijfsoverdracht?

De wet gaat ervan uit dat kinderen gelijk behandeld worden bij de erfenis van de ouders. Elk kind heeft bovendien recht op een minimaal erfdeel of ‘reserve’.
Ouders zijn dus niet volledig vrij om hun vermogen na te laten aan wie ze willen.
De reserve bedraagt momenteel de helft van het vermogen, ongeacht het aantal kinderen. Zijn er bijvoorbeeld twee kinderen, dan hebben zij elk minimaal recht op een 1/2 van de helft of 1/4 (één vierde) van het vermogen. Zijn er 3 kinderen dan hebben die elk minimaal recht op 1/3 van de helft of 1/6 (één zesde) van het vermogen. Voor een latere, vlotte bedrijfsoverdracht is het raadzaam om hierover vooraf afspraken te maken.

Een erfovereenkomst opstellen, een goed idee?
Vandaag is het onder bepaalde (strikte) voorwaarden toegelaten om afspraken te maken over een toekomstige nalatenschap. Dat is een gevolg van het nieuwe erfrecht sinds 1 september 2018. Een erfovereenkomst kan toekomstige conflicten tussen erfgenamen vermijden. Maar opgelet, niet alles is zomaar mogelijk. Na het overlijden wordt bekeken of de kinderen gelijk behandeld zijn. Als dat niet zo is, kan dat tot discussies leiden.

Een erfovereenkomst regelt de toekomstige nalatenschap en vermijdt zo conflicten tussen
erfgenamen.

Een overeenkomst over een niet opengevallen erfenis is principieel verboden, tenzij in twee specifieke gevallen bij de wet bepaald.

1. De globale erfovereenkomst of het familiepact (tussen de vader of/en de moeder en al hun vermoedelijke erfgenamen in rechte neerdalende lijn – denk hierbij aan kinderen, kleinkinderen en zelfs stiefkinderen).

Met de globale erfovereenkomst, ook wel een ‘familiepact’ genaamd, trek je een streep onder het verleden. Alle schenkingen die al in het verleden aan de kinderen werden gedaan, worden meegeteld. Samen met alle kinderen erkennen de ouders in de globale erfovereenkomst dat er een gevoelsmatig evenwicht bestaat en dat niemand benadeeld is.
Wat niet betekent dat al de kinderen exact hetzelfde hebben gekregen. De ouders mogen rekening houden met gedane schenkingen en met bepaalde voordelen die de kinderen hebben genoten.(typische voorbeelden zijn buitenlandse studies, het kosteloos blijven wonen in de ouderlijke woning, de jarenlange opvang van de kleinkinderen) en met de persoonlijke situatie van elk kind.
Als iedereen akkoord gaat en de globale erfovereenkomst ondertekent, sluit je discussies over schenkingen van vóór die datum uit.
Voorbeeld:
Een koppel heeft een zoon en een dochter. Het betaalde de buitenlandse studies van de dochter en schonk de zoon (die niet verder studeerde) het familiebedrijf.
Vermits het gaat over financiële steun van verschillende aard, zal de overdracht van het bedrijf wel en de ondersteuning voor de studies mogelijk niet mee verrekend worden in de
latere nalatenschap. De dochter zou nog aanspraak maken op een groter deel van de nalatenschap.
Met een globale erfovereenkomst kunnen ouders met hun kinderen overeenkomen dat ze
"hetzelfde" bedrag kregen en er geen verrekening meer moet gebeuren na hun overlijden.

2. Punctuele erfovereenkomst (tussen mede-erfgenamen).

Bij een punctuele erfovereenkomst maakt je een overeenkomst met die erfgenamen die betrokken zijn bij een specifieke verrichting. De punctuele erfovereenkomst kan worden opgenomen in de (notariële) schenkingsakte of in een latere (notariële) akte.

Voorbeeld:
- Een koppel heeft vier kinderen. De medische kosten van het jongste kind zijn levenslang zeer
hoog. De andere drie kinderen hebben hun financiële zaken op orde. De ouders maken zich
zorgen dat hun jongste kind de medische kosten niet zal kunnen betalen als zij er niet meer
zijn. Ze komen met alle kinderen overeen dat ze een grote schenking doen aan het jongste
kind. Daardoor wordt mogelijk het beschermde erfdeel van de andere kinderen aangetast. Als
de kinderen zich kunnen vinden in deze regeling, maken ze een punctuele erfovereenkomst
op. De andere kinderen doen daarin afstand van hun recht om hun wettelijke minimumdeel
op te eisen, als het geschonden zou zijn met deze schenking.

De wet voorziet in een strikte procedure die verplicht verloopt via de notaris. Zo vermijd je al te lichtzinnig een globale of punctuele erfovereenkomst te sluiten.

Lees ook : https://www.notaris.be/successieplanning/de-overdracht-van-mijn-vermogen-plannen/een-erfovereenkomst-opstellen

Bij de overdracht van het (familie)bedrijf ga je niet over één nacht ijs. Laat je bijstaan door een expert die je 100% kan vertrouwen

Overnamemarkt, een initiatief van UNIZO adviseert u van bij de start van uw bedrijfsoverdracht tot de ‘matching’ van uw onderneming met een geschikte overnemer. Externe koper of familiaal. Nadruk op kleine ondernemingen.

U krijgt van Overnamemarkt en haar partners onafhankelijk en professioneel advies, bij elke stap neemt u de beslissing voor uw bedrijfsoverdracht.

Naast de gratis adviesgesprekken die georganiseerd worden tijdens de Week van de Bedrijfsoverdracht, kan je gedurende gans het jaar terecht bij de zitdagen van Overnamemarkt.

Schrijf gratis in via het inschrijvingsformulier

60 minuten 1-op-1 adviesgesprek
in de kantoren van UNIZO of online
Gratis mits voorafgaande inschrijving
Praktische tips voor het opstellen van een overtuigend bedrijfsprofiel
Toelichtingen bij het begeleidingstraject UNIZO Bedrijfsoverdracht ADVIES OP MAAT VOOR OVERLATERS VAN EEN KLEINE ONDERNEMING (vennootschap of eenmanszaak) Ook bij een familiale bedrijfsoverdracht.

Denk vroeger aan later

De Week van de Bedrijfsoverdracht heeft 3 doelen:

ondernemers aanmoedigen om vooraf over bedrijfsoverdracht na te denken
informatie verstekken over verschillende aspecten van bedrijfsoverdracht
dienstverleners gespecialiseerd in bedrijfsoverdracht kenbaar maken.

Naar aanleiding van de Week van de Bedrijfsoverdracht kun je telkens twee avondsessies bijwonen over pensioenvoorbereiding en bedrijfsoverdracht voor zelfstandigen, kmo's en vrije beroepen.

Eerste avondsessie: pensioenvoorbereiding voor zelfstandigen

Pensioenregeling en toegelaten activiteit voor zelfstandigen. - Spreker : Liantis kenniscentrum
Jouw latere sociale bescherming: ziekteverzekering, uitkeringen, voordelen en dienstverlening voor zelfstandigen. Spreker : CM

Tweede avondsessie: bedrijfsoverdracht

De fiscale gevolgen van overlaten, verkopen of stopzetten van je zaak, de waardebepaling en de successieplanning. Spreker : KMO-adviseur KBC bank
Hoe werkt het online platform Overnamemarkt.be?

Waar en wanneer?

De reeksen worden georganiseerd op 16 locaties in Vlaanderen vanaf 15 november tot 8 december 2021,