De deal is rond. Uw bedrijf is verkocht. Wat volgt is geen gemoedsrust, maar een claim van de koper. Wat nu? Nele Neyrinck Partner Dealmakers geeft advies.
Nele Neyrinck: “Niet alleen de gemoedsrust van de verkoper na de overeenkomst, maar vooral de gemoedsrust van de koper tijdens het hele proces dat daaraan voorafgaat, is een niet te onderschatten factor voor het welslagen van overnameonderhandelingen en voor de kwaliteit van het behaalde resultaat. Als een koper de risico’s van de overname hoog inschat, zal hij minder bereid zijn een hoge prijs te betalen. Bovendien zal hij zich extra willen indekken door lang uitgesponnen clausules in het overnamecontract, wellicht aangevuld met een serieuze bankgarantie. En als hij zich achteraf bedrogen voelt, zal hij proberen de verkoper daarvoor aansprakelijk te stellen met dure juridische procedures als gevolg.”
Beter voorkomen dan genezen?
“De verkoper heeft er inderdaad alle belang bij om de risico’s voor de koper zoveel mogelijk in kaart te brengen en waar mogelijk te beperken. Goede en tijdige informatie is cruciaal. Het is zaak ervoor te zorgen dat er geen lijken uit de kast vallen: niet tijdens het overnameproces en evenmin na de overname. Bovendien is het voor de verkoper nuttig om te weten hoe een koper zich zal indekken tegen mogelijke onaangename verrassingen post factum. Zich indekken moet je niet meteen zien als een blijk van wantrouwen, maar eerder als een teken van zorgvuldig ondernemerschap van de koper. Aan de andere kant is het even waar dat de verkoper geen mogelijke misbruiken wil aanvaarden.”
Hoe kan een koper zich vooraf indekken?
“Om zich te wapenen tegen mogelijke lijken in de kast, beschikt de koper over een aantal hefbomen. Na de eerste fase in het verkoopproces – waarin informatie wordt uitgewisseld, een bod wordt uitgebracht en een principeakkoord wordt bereikt – zal de koper een zogenaamde ‘due diligence’ laten uitvoeren. Dit onderzoek is meer dan een louter financiële audit en omvat de totaliteit van de bedrijfsvoering, inclusief bijvoorbeeld productie en verkoop. Een positief afgeronde due diligence zal het vertrouwen in de onderneming en in de verkoper versterken.”
“Ten tweede is er de juridische bescherming in de vorm van verklaringen en waarborgen in het overnamecontract. De inhoud hiervan wordt mee bepaald door vaststellingen tijdens de due diligence, bijvoorbeeld rond dubieuze debiteuren, fiscale latentie enzovoort. De onderhandelingen over dit contract zijn vaak lang en slopend. Een gevoel van comfort over de kwaliteit van de onderneming, haar bedrijfsvoering en de verstrekte informatie helpt de koper ervan te overtuigen dat zijn risico’s beperkt zijn.”
“Vervolgens is er de financiële bescherming. De koper moet de zekerheid krijgen dat de door hem geleden schade financieel zal worden vergoed, mocht er onverhoopt toch een lijk uit de kast vallen. Dit wordt bijvoorbeeld opgevangen door een ‘escrow’ of geblokkeerde rekening waarop de koper een beroep kan doen, of nog door een bankgarantie.”
“Tot slot is er de structuur van de overname zelf. Een klassieker is de ‘earn-out’, waarbij een deel van de overnameprijs over een aantal jaren betaald wordt en afhankelijk is van het welslagen van de onderneming. Andere technieken zijn het behoud van de verkoper als medeaandeelhouder of het betrekken van een aantal sleutelfiguren in het kapitaal van het bedrijf.”
Wat als de koper alsnog schade ervaart en een claim indient?
- Een Latijnse uitdrukking die vaak gebruikt wordt is ‘fraus omnia corrumpit’. In helder Nederlands: als er sprake is van fraude die aan de basis van de schade ligt dan staat er geen beperking op de claim die de koper indient.
- Als de schade (en dus de claim) onderwerp is van een bijzondere vrijwaring, dan zijn er geen beperkingen (tenzij anders bepaald). Een bijzondere vrijwaring in een koop-verkoopovereenkomst specificeert een bepaald risico waarvoor voorzien wordt dat de schade die hieruit voortvloeit steeds wordt vergoed door de verkoper.
- Volgende stap: is er een inbreuk op de verklaring en waarborgen?
Verklaringen bevatten informatie over het bedrijf, waarvan de verkoper zal garanderen dat deze juist zijn.
Een waarborg is de uitgewerkte garantie van de verkoper dat de gestelde verklaringen juist zijn. Als de koper een inbreuk vaststelt dan zal hij moeten kijken of die nog tijdig werd vastgesteld en gecommuniceerd naar de verkoper.
- Welke drempels staan vermeld in de koop-verkoopovereenkomst? Als men de schade niet kan verhalen op een derde partij (klant, leverancier, verzekeraar, etc.) dan zal de koper zich finaal richten tot de verkoper.
- Blijkt dat er ook geen inbreuk is op de verklaring en waarborgen, dan stelt de koper een claim richting de verkoper en bekijkt men of er remediëring mogelijk is. De verkoper heeft vervolgens de keuze om de claim te aanvaarden of te betwisten. Dit kan leiden tot (stevige) onderhandelingen of zelfs een procedure voor de rechtbank.”
DEALMAKERS
Koning Albert I-laan 64
1780 Wemmel
Tel 02 460 09 60
E-mail info@dealmakers.be
Website http://www.dealmakers.be
Dealmakers maakt deel uit van Moore Belgium, een financiële dienstengroep gespecialiseerd in audit, accountancy en fiscaal en juridisch advies.
