De overdracht van een onderneming is vaak een juridisch en financieel hoofdbreken. Het is echter vooral een grote verandering voor alle betrokken partijen, de bedrijfsleiders en de medewerkers... Zou het kunnen dat het succes van een dergelijke transactie in de eerste plaats afhangt van de menselijke factor ?
OVERDRAGEN, DAT IS BOUWEN AAN DE TOEKOMST
Elke ondernemer weet dat hij op een dag de fakkel zal moeten doorgeven. De meeste denken er echter liever niet aan en er zijn er maar weinig die deze overgang goed voorbereiden. Een brutale schok, met heel wat bekommernissen als gevolg van een slechte voorbereiding, moet waar mogelijk worden vermeden. Door rekening te houden met de menselijke factor in de beschouwingen over je onderneming op middellange of lange termijn, kan je dit proces sereen tegemoet gaan. Ideaal gezien is dit een van de belangrijkste strategische dimensies bij de oprichting of overname van een activiteit.
Deze ingrijpende verandering brengt heel wat vragen met zich mee, te beginnen met: “aan wie?” Een familielid? De medewerkers? Een externe overnemer? ... In de meeste gevallen zal het gaan om een overdracht tegen betaling aan derden, met name een onderneming of particulieren.
Net zo belangrijk zijn de vragen “wanneer?” en “waarom?” De antwoorden op deze vragen bieden de ondernemer de nodige helderheid van het geest waardoor hij zich volledig zal kunnen focussen op deze belangrijke overgang en het beste profijt zal kunnen halen uit zijn geleverde werk. Hij kan onzekerheid ook vermijden door te zorgen voor een overdracht die zich opmaakt voor de toekomst.
ERVOOR ZORGEN DAT ALLE ACTOREN AAN HETZELFDE ZEEL TREKKEN
Om een overdracht te begeleiden en te doen slagen, is een van de belangrijkste factoren dat er rekening wordt gehouden met alle betrokken partijen, zodat iedereen op dezelfde golflengte zit.
DE OVERDRAGER
Dit is de voornaamste speler of initiatiefnemer voor de transactie, die evenwel last kan hebben van tegenstrijdige emoties die hij zal moeten beheersen ... In het begin wil de overdrager verkopen, maar wanneer hij met deze werkelijkheid geconfronteerd wordt, is het normaal dat hij moeilijkheden ervaart om zijn onderneming, zijn ‘kindje’ en zijn geschiedenis achter te laten, uit vrees voor het verlies van zijn status en zijn band met het bedrijf. Na de verkoop moeten er heel wat andere emoties gekanaliseerd worden voor de uitbouw van een nieuw project, in zijn privéleven of zelfs in een nieuwe professionele context.
DE OVERNEMER
De beste overnemer om de duurzaamheid, werkgelegenheid en ontwikkeling van de onderneming te garanderen, is niet noodzakelijk diegene die de beste prijs biedt. Ook daar zal een duidelijke en goed voorbereide visie van de overdrager het beslissingsproces vergemakkelijken. Voor het welslagen van dit project zal deze overeenstemming van de visies moeten gebeuren vóór de definitieve ondertekening, tijdens de ontwikkeling van het nieuwe project. De overnemer investeert heel wat geld en energie in deze uitdaging. Succes is dus niet mogelijk zonder een perfecte voorbereiding. De integratie, de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende partijen vormen de hoeksteen van het succes. Het is dus belangrijk om hier even veel tijd aan te besteden als aan de administratieve en financiële aspecten.
DE MEDEWERKERS
Zij vormen een essentieel deel van de puzzel. De voorbereiding van de overdracht zal samen met de medewerkers moeten gebeuren. Het is een conditio sine qua non voor een goed verloop van deze fase en de aanvaarding van de overnemer en het nieuwe project door de teams. Het is dus essentieel om te werken aan de waarden, de zin, de bedrijfscultuur en de verwachtingen van iedereen om deze overgang te doen slagen, onder meer via correcte, eerlijke communicatie.
DE KLANTEN EN DE LEVERANCIERS
We mogen ook de klanten en de leveranciers niet vergeten ... Ze moeten worden gerustgesteld zodat ze niet gedestabiliseerd raken wanneer de fakkel wordt doorgegeven, anders bestaat er een risico dat ze afhaken, wat het evenwicht van de onderneming meteen in het gedrang zou kunnen brengen. Als alles goed gaat, zullen ze zich betrokken voelen bij de verandering en de nieuwe overnemer steunen in zijn project!
DE SLEUTEL VOOR SUCCES? DE MENSELIJKE FACTOR
Je hebt het al begrepen: aandacht voor de menselijke factor is cruciaal in elke geslaagde overdracht. Nu lopen er nog heel wat overdrachten mis omdat er enkel rekening wordt gehouden met de (weliswaar belangrijke) juridische en financiële aspecten. Een perfecte overdracht kan enkel slagen met een goede voorbereiding en een win-win-partnerschap met alle betrokken partijen.
EEN ONDERNEMING OVERDRAGEN IN TIJDEN VAN COVID: VEERKRACHT, FLEXIBILITEIT, OPPORTUNITEITEN
We maken momenteel een ongeziene periode met heel wat onbekende factoren mee. De COVID-19-crisis treft onze bedrijven en zal nog vele maanden een impact hebben op hun overnames, met grote menselijke en economische gevolgen.
De daling van de activiteit op dit vlak varieert al naargelang van de sector, zowel wat het aantal transacties als de waarden betreft, met verminderde multiplicatoren. Er bestaan oplossingen, zoals structuren met prijstoeslagen waarbij de risico’s in verband met de toekomstige prestaties worden gedeeld tussen de overnemers en de verkopers.
Positief is dat we nog altijd even veel overnemers zien. Ze worden echter voorzichtiger, met name tijdens de due diligence-fase, en zullen meer aandacht besteden aan de analyse van de bedrijfsmodellen van de beoogde ondernemingen en de risico’s als gevolg van de crisis.
Het is dus belangrijker dan ooit om te waken over je medewerkers, een stand van zaken op te maken om de toekomst voor te bereiden en je actieplannen te herzien alvorens de geplande transacties voort te zetten of uit te stellen.
Vergeet ook niet dat crisissen nieuwe mogelijkheden met zich meebrengen, zowel voor wie wil kopen als wie wil verkopen.
Uiteraard zal de economie weer op gang komen, maar niets zal nog zoals vroeger zijn. We moeten dus blijk geven van veerkracht, vertrouwen hebben in de toekomst, en de bedrijfsoverdrachten van morgen voorbereiden met meer vastberadenheid dan ooit.
MEER WETEN?
Neem contact op met HumanCap en ze zullen met plezier en geheel vrijblijvend je behoeften bespreken.
Artikel geschreven door Yves Szmir,
