Vandaag de dag is het belangrijker dan ooit om het onderwerp van overdracht binnen familiebedrijven opnieuw onder de aandacht te brengen. Dit complexe proces gaat veel verder dan de technische aspecten en vragen van een overdracht en raakt diep aan emoties, persoonlijke overtuigingen en ingesleten taboes. Hoewel veel experts uitblinken in de financiële structuren van opvolging, zijn het vaak de menselijke interacties en emoties die de grootste uitdagingen vormen.
In het boek, "Transmission familiale, comment ne pas perdre le fil ?""Familiale Overdracht: Hoe De Draad Niet Kwijtraken?","verkennen de auteurs deze complexiteiten door 7 thema's op een typeerende manier te presenteren, waarna we genuanceerde perspectieven bieden die academische expertise en ondernemersgetuigenissen combineren. Het boek bestaat uit zeven hoofdstukken, en we lichten hier twee belangrijke thema's uit: de financiële aspecten en de periode na de overdracht.
Hieronder enkele tips om deze thema's binnen de familie te bespreken en te verdiepen:
Financiële Aspecten
De overdracht van een familiebedrijf gaat altijd gepaard met cruciale financiële vragen: Hoeveel aandelen moeten worden overgedragen en tegen welke prijs? Moet het bedrijf worden geschonken of verkocht, en welke financiële structuur moet worden toegepast?
Gebruikelijke Stereotypen
Een veelvoorkomend stereotype is dat goede ouders hun bedrijf zouden moeten schenken. Daarentegen denken sommige ouders dat hun kinderen dezelfde uitdagingen moeten aangaan als zijzelf, en dat het beter is om het bedrijf te verkopen om hen ondernemingsgeest bij te brengen.
Advies
Minimaliseer niet het schuldgevoel van ouders. Het is cruciaal om een evenwicht te vinden tussen de eigen behoeften en de overdracht van het bedrijf.
Combineer waar mogelijk de benaderingen van schenking en verkoop. Het belangrijkste is om de beslissing duidelijk te communiceren, zodat de opvolger zich kan voorbereiden.
Zorg ervoor dat alle betrokkenen de genomen beslissing begrijpen en streef naar volledige transparantie om misverstanden te voorkomen.
Salaris en Dividend
Het is essentieel om onderscheid te maken tussen salaris, gebaseerd op vaardigheden, en dividend, dat gerelateerd is aan het bezit van aandelen.
Advies
Stel duidelijke beleidsregels op voor de verdeling van dividenden en zorg voor volledige transparantie om conflicten tussen actieve en passieve familieleden te vermijden.
Baseer salarissen op marktcriteria, rekening houdend met vaardigheden en ervaring.
Na de Overdracht
Bij een overdracht ligt de focus vaak op de nieuwe generatie en de uitdagingen die hen te wachten staan, ten koste van het perspectief van de vertrekkende leider. Deze fase kan voor de overdrager aanleiding geven tot twijfel en diepe introspectie. Wie zijn zij zonder hun bedrijf? Welke toekomst zien zij voor zichzelf? Hoe kunnen we hen het beste helpen zich voor te bereiden op deze overgang?
Angsten van de Overdrager
Voor sommige ondernemers vertegenwoordigt hun bedrijf hun leven, passie en identiteit; de overdracht kan aanvoelen als een "kleine dood". Anderen zien het als een nieuw begin, een nieuwe avontuur. Dit proces kan verschillende angsten oproepen.
Advies
- Identificeer welke angsten ten grondslag liggen aan uw terughoudendheid om te vertrekken.
- Verlies van macht en invloed
- Verlies van identiteit
- Verlies van professioneel en sociaal status
- Verlies van zingeving en doel in het leven
- Ontkenning van ouder worden en de dood
- Een Nieuw Levensdoel
Om de overdragers te helpen deze overgang te maken, is het essentieel hen in staat te stellen nieuwe rollen te vinden. De getuigenissen in ons boek laten zien dat deze nieuwe rollen zeer heilzaam kunnen zijn:
- Strategisch adviseur worden voor andere bedrijven
- Mentor of coach worden en hun kennis delen
- Tijd besteden aan hun familie en voldoening vinden in hun rol als grootouders
- Zich inzetten voor filantropische en maatschappelijke projecten
Conclusie
De overdracht van een familiebedrijf is een complex proces dat angst, financiële en vooral emotionele elementen met zich meebrengt. Effectieve communicatie en een diepgaand begrip van de angsten en behoeften van zowel de overdragers als de volgende generatie zijn essentieel voor een soepele en succesvolle overgang. Er zijn talloze manieren om dit te bereiken, en het is belangrijk om op te passen voor kant-en-klare oplossingen en gestereotypeerde voorbeelden.
Voor meer informatie nodigen wij u uit om contact met ons op te nemen of het volledige boek "Familiale Overdracht: Hoe De Draad Niet Kwijtraken?" te ontdekken, mede geschreven door de Chaire Familles en Entreprises van het ICHEC (Eugénie Gillot, Roxane De Hoe, Marine Falize, Marie Mahieu), in nauwe samenwerking met Raphaëlle Mattart van CRAN, en beschikbaar via deze link.
Oorspronkelijk artikel mede geschreven door Marie Mahieu, ICHEC – Marie.mahieu@ichec.be & Dr. Raphaëlle Mattart, CRAN – rm@cran.be
De overdracht van familiebedrijven gaat veel verder dan technische aspecten en raakt diep aan emoties en persoonlijke overtuigingen. Het boek "Familiale Overdracht: Hoe De Draad Niet Kwijtraken?" biedt inzichten in deze complexiteiten door zeven thema's te verkennen, waaronder financiële aspecten en de periode na de overdracht, en benadrukt het belang van effectieve communicatie en begrip van de angsten en behoeften van zowel de overdragers als de opvolgers.