Kansen voor bedrijven om te groeien via overnames

+ 58.000 kmo bedrijfsleiders in Vlaanderen zijn ouder dan 55 jaar en zullen binnenkort stoppen met werken en hun zaak overdragen. Minder dan de helft van hen verwacht een familiale overdracht. Er komen dus heel veel bedrijven en handelszaken beschikbaar om over te nemen.

Welke kansen kan een bedrijfsovername creëren? Welke invloed kan dit hebben op de marktpositie van het bedrijf?

Voor een startende ondernemer verloopt de opstart via een overname alvast veel sneller dan zelf een nieuwe zaak te starten. Via de overname van een bestaand bedrijf verwerft de startende ondernemer in één klap klanten en leveranciers met producten of diensten die al een plaats hebben in de markt. Uit internationaal onderzoek blijkt dat starters die via een overname van start gingen een veel hogere slaagkans hebben dan ondernemers die helemaal vanaf “0” zijn gestart.
Voor reeds gevestigde ondernemingen is het realiseren van schaalvoordelen vaak de belangrijkste reden voor om over te gaan tot fusies en overnames.
Een tweede vaak gehoorde motivatie is de zogenoemde “cross selling”, of het aanbieden van complementaire producten en diensten. Dankzij zulke bedrijfsovername kan de afzetmarkt van de eigen product of diensten uitgebreid worden via de verkoopkanalen van het overgenomen bedrijf en gelijktijdig worden aanvullende producten of diensten van het overgenomen bedrijf aangeboden aan het eigen cliënteel.
Door de krapte op de arbeidsmarkt wordt overname vaak gezien als een manier om geschikte medewerkers aan te trekken. Via een overname kan men meerdere medewerkers die vaak al in teamverband werken, in één transactie integreren. Deze trend zagen we eerder al in de informaticasector maar komt nu ook voor in traditionele sectoren zoals de bouwsector. Het personeelsbestand wordt bij een overname niet langer gezien als een “sociaal passief”. Het personeel met talenten en vaardigheden is een belangrijke troef (of actief) van de overnametarget.

Waar moet je rekening mee houden bij een bedrijfsovername? Wat is de ideale over te nemen onderneming?

Als de onderneming een goed zicht hebt op haar strategische doelen zal het makkelijker het bedrijf selecteren dat synergievoordelen oplevert. Het is verstandig om de wensen vooraf uit te schrijven in een “zoekprofiel” . Welke kenmerken moet de onderneming hebben? Gewenste omvang en activiteiten?, aantal personeelsleden? Bedrijfscultuur en milieuaspecten van de over te nemen onderneming? Wat zeggen de cijfers? omzet, rendement en solvabiliteit van de over te nemen onderneming? Een onderneming is meer dan een verzameling cijfers. Een SWOT-analyse kan uitkomst bieden, Wat zijn de Strengths (sterke punten), Weaknesses (zwakke punten), Opportunities (kansen) en Threats (bedreigingen) ? Evalueer zowel de huidige situatie op “stand alone” basis en na integratie. Denk ook aan de continuïteit van de relaties met afnemers en leveranciers, behoud sleutelmedewerkers en de toekomstige rol van de huidige zaakvoerder - aandeelhouder.

Een bedrijf overnemen kan complex en tijdrovend zijn. Er zijn verschillende aandachtspunten.

Bij iedere overname stellen kandidaat-kopers zich volgende 3 vragen:

(1). Betaal ik niet teveel voor deze overname?

(2.) Hoe kan de overnameprijs gefinancierd worden?

(3) Zitten er geen “lijken in de kast”

Bekijk hier begeleidingstraject Advies op maat voor KOPERS van een kleine onderneming

Waarde / Overnameprijs

Er bestaan tientallen manieren om de waarde van een onderneming te berekenen. De jaarlijkse M&A monitor van Vlerick geldt als referentie voor afgesloten overnametransacties in België. In 2021 werd bij de overname van een bedrijf over alle segmenten heen een recordniveau van gemiddeld 6,7 keer de EBITDA-waarde (d.i. de operationele kasstroom) betaald; In het segment van deals met een waarde van minder dan € 1 miljoen bedraagt de multiple 4,5x .
Eén van de belangrijkste manieren om de overnameprijs af te toetsen is de terugbetalingscapaciteit. De waarde van een onderneming wordt hierbij voornamelijk bepaald door haar toekomstig rendement en de vrije cashflow na verloning zaakvoerder(s) en na investeringen. Vuistregel: met de vrije cashflow moet je de overname kunnen terugverdienen op een periode van 5 tot 7 jaar. Indien belangrijkste actief van de vennootschap bestaat uit vastgoed gelden andere regels.

Overnamefinanciering

Vooraf: Beschikt de overnemer over een “oorlogskas?” Hiermee bedoelen we geldmiddelen die niet direct nodig zijn voor het runnen van de eigen zaak en dus kunnen ingezet worden voor acquisities. Hou er rekening mee dat 20% tot 30% van de overnamesom eigen inbreng wordt verwacht. Het is verstandig om een beroep te doen op zoveel mogelijk financieringsbronnen die elkaar versterken. Een gedeeltelijk betalingsuitstel van de overnamesom – ofwel de vendor loan - is een veelgebruikte financieringsbron.

Due diligence

Sinds de COVID 19 crisis wordt er nog meer belang gehecht aan een kwalitatief boekenonderzoek. Vaak willen de kopers meer zekerheid inbouwen door het overnamebedrag op te splitsen in een vaste som bij overdracht en een variabel deel dat betaalbaar is na enkele jaren in functie van omzet of winst (earn out clausule). Alternatief is een stapsgewijze overdracht waarbij eerst een participatie of minderheidsbelang wordt opgebouwd om daarna geleidelijk de overname stapsgewijs te realiseren.

Waar vind je een over te nemen bedrijf?

1. Afdeling Fusies & Overnames bij banken en grote accountantskantoren
2. Overnamebemiddelaars
3. Overnameplatformen zoals www.overnamemarkt.be

De eerste twee leggen zich vooral toe op grotere ondernemingen. Overnameplatformen bieden ook oplossingen voor (zeer) kleine ondernemingen.

Bekijk hier alvast een selectie met de meest populaire aanbiedingen van de voorbije maand.

Populairste bedrijven en handelszaken te koop op Overnamemarkt.be

Bekijk hier begeleidingstraject Advies op maat voor KOPERS van een kleine onderneming

Ontvang iedere maand nieuwe tips en advies