Bij overname van een handelsfonds is het noodzakelijk zekerheid te verwerven omtrent het feit of de overlater steeds zijn fiscale en/of sociale schulden (BTW, directe belastingen, sociale bijdragen, RSZ en VlaBel (Vlaamse Belastingdienst) voldaan heeft en er m.a.w. geen openstaande vorderingen zijn bij de betrokken administraties.
Indien de overlater nog fiscale en/of sociale schulden heeft op het moment van de overdracht, en indien de overnameprijs reeds geheel of gedeeltelijk aan hem betaald is, loopt de overnemer het risico deze fiscale en/of sociale schulden van de overlater te moeten betalen (met als maximum het bedrag dat reeds aan de overlater betaald werd in het kader van de overname van het handelsfonds).
De overnemer riskeert met andere woorden om de overnameprijs 2 maal te moeten betalen!
Dit kan als volgt vermeden worden :
De overlater moet - als enige daartoe gemachtigde - een certificaat aanvragen dat bevestigt dat hij geen enkele fiscale en/of sociale schuld heeft op het moment van de aanvraag van het certificaat. Het certificaat dient te worden aangevraagd - in twee exemplaren - aan volgende instanties, bevoegd op het moment van de aanvraag voor zijn woonplaats of maatschappelijke zetel:
1. de ontvanger der directe belastingen (art. 442bis WIB)
2. de ontvanger van de BTW (art. 93 undecies wet BTW)
3. het Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandige Ondernemers (SVMB)(art. 16ter KB n° 38 van 27.07.1967)
4. de instantie belast met het innen van de RSZ-bijdragen (art. 41quinquies van de wet van 27.06.1969 op de maatschappelijke zekerheid der arbeiders)
5. de Vlaamse Belastingdienst (attest in het kader van art. 3.12.1.0.14 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit)
De respectievelijke ontvangers (BTW en directe belastingen), het sociaal verzekeringsfonds, de instantie belast met het innen van bijdragen voor sociale zekerheid en VlaBel, leveren het gevraagde certificaat af binnen 30 dagen, BEHALVE als er fiscale en/of sociale schulden zijn, als er een fiscale controle aan de gang of aangekondigd is, of als een vraag om inlichtingen gesteld werd.
Na afgifte blijven deze certificaten 30 dagen geldig. De overnemer kan dan de overnameovereenkomst van het handelsfonds ondertekenen.
Opgelet : de overnemer dient een kopie van de elk van de 5 certificaten, samen
met een eensluidende kopie van de overname-overeenkomst van het handelsfonds te sturen aan de respectievelijke ontvangers, bevoegd voor de woonplaats of de maatschappelijke zetel van de overlater, evenals aan het Sociaal Verzekeringsfonds, de instantie belast met het innen van de RSZ-bijdragen en de Vlaamse Belastingdienst bevoegd voor zijn woon- of vestigingsplaats.
Van zodra deze stappen binnen de geldigheidsduur van de certificaten uitgevoerd zijn, kan de overnemer de overnameprijs betalen zonder het risico te lopen door de betrokken administraties aangesproken te worden voor eventuele schulden van de overlater.
Aandacht : de overnemer dient een kopie van de verstuurde documenten en het bewijs van de aangetekende verzending te bewaren. Deze documenten zullen door PFV en/of door de bank opgevraagd worden in het kader van de door hen toegekende kredieten of leningen.
Indien één of meerdere certificaten niet meer geldig is of zijn, kan de overlater een nieuw certificaat of nieuwe /certificaten vragen; de geldigheidsduur zal opnieuw 30 dagen zijn.
Indien de overlater weigert de certificaten aan te vragen, dient anders gewerkt te worden en is het in elk geval raadzaam niets aan de overlater te betalen vooraleer de termijn binnen dewelke de administraties een vordering kunnen instellen, verstreken is.
Om te vermijden dat de overnemer eventuele fiscale en/of sociale schulden van de overlater zou moeten betalen, moet hij een eensluidende kopie van de overnameovereenkomst van het handelsfonds sturen, per aangetekend schrijven, naar de ontvanger van de directe belastingen, de BTW-ontvanger, het sociaal verzekeringsfonds, de instantie belast met het innen van de bijdragen voor sociale zekerheid en de Vlaamse Belastingdienst. De overnemer dient van deze zending een kopie bewaren, evenals het bewijs van aangetekende verzending.
De overnemer moet dan wachten met betaling van de overnameprijs tot de eerste van de 2e maand volgend op de datum van verzending omdat de ontvanger(s) over die termijn beschikt/beschikken om te reageren en een vordering in te stellen. In alle andere gevallen loopt de overnemer het risico fiscale en/of sociale schulden van de overlater te moeten betalen of zelfs dat de bestanddelen van het handelsfonds in beslag genomen worden.
Meer informatie hierover is te vinden op de site van FOD Financiën
http://www.fiscus.fgov.be/interfainvnl/Vragen/Handelsfonds.htm
http://codex.vlaanderen.be/Portals/Codex/documenten/1023499.html
Verder dient er zekerheid bekomen te worden dat geen enkele derde enig recht kan doen gelden op het geheel of bepaalde bestanddelen van het door overgenomen handelsfonds.
Het handelsfonds dat overgenomen wordt, kan mogelijkerwijze belast zijn met een inschrijving in het voordeel van een financiële instelling. Bovendien kunnen bepaalde bestanddelen (machines, uitrustingsgoederen, rollend materieel) verpand zijn, dan wel bezwaard met het voorrecht van de onbetaalde verkoper.
De overnemer loopt derhalve het risico dat het overgenomen handelsfonds of delen ervan, in beslag genomen wordt/worden of verkocht indien de overlater niet al zijn schulden betaald heeft aan de financiële instelling, in wiens voordeel de inschrijving genomen werd of het pand gevestigd is.
De inschrijving op het handelsfonds volgt het handelsfonds en niet de eigenaar.
Enkel een hypothecair onderzoek op het adres van het betrokken handelsfonds kan uitsluitsel brengen of er al dan niet een inschrijving genomen werd. De vraag daartoe moet gericht worden aan het hypotheekkantoor van het arrondissement waaronder het handelsfonds ressorteert. Iedere belanghebbende kan een staat van de inschrijvingen op een handelsfonds vragen.
Indien het handelsfonds vrij en onbelast is, is er geen gevaar dat een financiële instelling het overgenomen handelsfonds in beslag kan nemen.
Indien er evenwel inschrijvingen op het handelsfonds bestaan, dan moet de overnemer aan de overlater een document vragen, uitgaande van de financiële instelling die begunstigde is van de inschrijving, met vermelding van de voorwaarden waaronder zij bereid is handlichting te geven van haar inschrijving in haar voordeel. In principe zal dit de betaling zijn van alle openstaande schulden van de overlater bij de betrokken financiële instelling.
Indien de overlater over voldoende liquiditeiten beschikt, kan hij de schulden betalen en van de financiële instelling een document bekomen, waarin deze bevestigt dat de handlichting van de inschrijving in uitvoering is of dat de inschrijving zonder voorwerp is.
Indien de overlater niet over voldoende financiële middelen beschikt, zal hij akkoord moeten gaan met betaling van (een gedeelte van) de overnameprijs aan de betrokken financiële instelling.
De overnemer heeft er in ieder geval belang bij om in de overnameovereenkomst van het handelsfonds een verklaring van de overlater op te nemen, waarin hij verklaart en garandeert:
- dat het handelsfonds vrij en onbelast is,
- dat de samenstellende delen van het handelsfonds door geen enkel voorrecht bezwaard zijn of niet in pand gegeven werden onder welke vorm ook.
Is dat niet het geval, dan zal de overlater alle voorrechten / lasten moeten vermelden en er zich toe verbinden de voorwaarden waaronder deze voorrechten en lasten gelicht kunnen worden te vragen, dan wel deze mee te delen.
Bron : technische fiche PFV - Wilfried Vermariën