Naar aanleiding van een recente (gedeeltelijke) overname van een onderneming uit faling kreeg Overnamemarkt opnieuw meer vragen : (1) Wat met de schulden bij bedrijfsoverdracht? (2) Wat met het personeel bij bedrijfsoverdacht?
(1) Algemene regels overdracht schulden bij gewone bedrijfsoverdracht Verschil overdracht aandelen - overdracht handelszaak
Bij bedrijfsoverdracht door verkoop van aandelen, worden alle activa en passiva van de vennootschap overgedragen; inclusief alle rechten en plichten. Alle gekende (en ongekende) schulden blijven verbonden aan de vennootschap. Het BTW nummer van de vennootschap blijft behouden. (Engelse term "Share deal")
Bij overname van een "handelszaak" (Engelse term "Asset deal") worden enkel bepaalde activa overgedragen die noodzakelijk zijn om de handelsactiviteit te kunnen voortzetten en het cliënteel te kunnen aantrekken. Het is steeds mogelijk om in onderling overleg slechts een deel van de handelszaak over te dragen.
Bij overdracht handelszaak worden de uitstaande vorderingen en schulden in de regel nooit mee overgedragen. Vergunningen moeten in de regel opnieuw worden aangevraagd. Ook nieuw BTW nummer.
Bij overdracht van een handelszaak worden volgende elementen overgedragen :
- overname van het cliënteel,
- de handelsnaam, het logo ,merknaam
- de octrooien = productieprocédés, recepten, know-how
- de telefoon, de website, de domeinnaam, de sociale media
- het materieel, de uitrusting en de voorraden
- alsook de verderzetting van de handelshuur of eigendomsoverdracht bedrijfspand.
Schulden worden in principe dus niet overgedragen bij een overdracht van handelszaak. Schuldeisers behouden hun vordering op de vennootschap. Schuldeisers zullen in de regel hun vorderingen innen uit de opbrengst van de verkoop. Bankiers met voorrecht "Hypotheek" of “Pand Handelszaak” zullen slechts hun akkoord met de overdracht van de handelszaak verlenen mits hun uitstaande kredieten worden terugbetaald.
De overdrager dient volgende 5 specifieke attesten voor te leggen in het kader van de bedrijfsoverdracht:
- Attest geen belastingschulden (belasting federaal)
- Attest geen BTW schulden
- Attest geen RSZ schulden m.b.t tewerkgesteld personeel
- Attest geen openstaande sociale bijdragen als zelfstandige
- Attest geen openstaande belastingschulden bij de Vlaamse Belastingadministratie.
(2) Algemene regel : alle tewerkgesteld personeel blijft ongewijzigd behouden na bedrijfsoverdracht
Volgens CAO 32 bis gaan in elk overdrachtscenario (overdracht aandelen of handelszaak) alle personeelsleden mee over met behoud loonvoorwaarden, anciëniteit etc.
Bij een gedeeltelijke overdracht geldt de regel dat het personeel de activiteit volgt.
(3) Uitzonderingen op de algemene regels : Schulden en personeel bij overname van activa na faillissement
De curator neemt de leiding van de failliete onderneming over van de gefailleerde. Hij werkt in opdracht van de rechtbank met regels die wettelijk vastliggen. Zijn opdracht is gericht op de vereffening van de zaak en de betaling van de schulden met de opbrengst daarvan. Hij mag hiervoor beroep doen op de medewerking van de gefailleerde.Een goed begrip van wat een gefailleerde wel en niet van een curator kan verwachten levert beide partijen voordeel op,
De curator moet in opdracht van een rechtbank de failliete boedel vereffenen : hij/zij brengt de bezittingen ( het actief ) en de schulden ( het passief ) in kaart.
De rechter-commissaris houdt toezicht op de curator. De curator is een neutrale bewindvoerder. De gefailleerde en de schuldeisers komen niet meer rechtstreeks met elkaar in contact en de volledige afhandeling van het faillissement verloopt via de curator.
De curator zal de schuldeisers zo goed mogelijk vergoeden door de activa te verkopen of door het bedrijf op zijn geheel of gedeeltelijk te verkopen. De curator is verplicht die optie te kiezen die het meest opbrengt voor de schuldeisers.
Het gebeurt soms dat de failliet verklaarde onderneming wordt overgenomen, in haar geheel of gedeeltelijk, door een derde ( "de overnemer" ). Om de kans op slagen van zulke overname te vergemakkelijken, is de overnemer niet onderworpen aan dezelfde verplichtingen als deze die voorzien zijn in geval van overgang van onderneming krachtens overeenkomst. Zulke overname van (een deel van de) werknemers moet volgen op de overdracht van het geheel of een deel van de activa van een onderneming in faillissement.
De keuze van de overnemer
Artikel 12 van de CAO nr. 32bis voorziet dat de overnemer mag kiezen welke werknemers hij wenst over te nemen. In dat geval worden de beschermde werknemers op dezelfde manier behandeld als de niet-beschermde werknemers van de onderneming in faillissement.
De werknemers zijn niet verplicht om over te gaan naar de diensten van de overnemer. In geval van weigering zal de werknemer zijn rechten ten aanzien van de onderneming in faillissement behouden (verbrekingsvergoeding, oudejaarspremie…)
De overnemer is op geen enkele manier verplicht de arbeidsvoorwaarden die van toepassing waren bij de vorige werkgever te behouden. Hij kan met de werknemer die hij wenst over te nemen een nieuwe arbeidsovereenkomst sluiten.
De arbeidsvoorwaarden worden vrij vastgelegd door de partijen. Hij kan eveneens loonsvoorwaarden voorzien die minder voordelig zijn of de werknemer aanwerven voor een andere functie.
Bronnen :
https://www.dyzo.be/failliet/rol-van-de-curator
Ontvang iedere maand nieuwe tips en advies over bedrijfsoverdracht
