Bedrijfsoverdracht nav overlijden

Eén van de kenmerken van de eenmanszaak is dat er geen scheiding bestaat tussen het privé en het zakelijk vermogen.

Wanneer de ondernemer komt te overlijden, zal de eenmanszaak deel uitmaken van de nalatenschap. De erfgenamen krijgen dan alle activa en passiva in handen. Zij kunnen in principe nog samen beslissen om de handelszaak verder te zetten, in dat geval is het zogenaamde voortzettingstelsel van toepassing.

Het voortzettingsstelsel is automatisch van toepassing indien de eenmanszaak wordt voortgezet door de voorheen meewerkende echtgeno(o)t(e), wettelijk samenlevende of weduw(naar)(e) ofwel een erfgenaam in rechte lijn ((klein)zoon of -dochter).

Let op : Elke erfgenaam kan vragen om uit onverdeeldheid te treden: de andere erfgenamen moeten hem of haar (broer - zus) dan "uitkopen".

Indien hierover geen consensus wordt gevonden, ontstaat een risico voor de continuïteit van de onderneming. Een gedwongen realisatie kan leiden tot de verkoop van de activa, de stopzetting van bestaande handelsactiviteiten en versnelde afwikkeling van eventueel openstaande schulden van de handelszaak.

De erfgenamen kunnen alsnog een externe overnemer zoeken voor de handelszaak

Bij een verkoop van de handelszaak worden alle materieel dat dienstig is voor de uitbating van de handelszaak en de voorraden overgedragen. U kan hiervoor een advertentie (bedrijfsprofiel) plaatsen op Overnamemarkt.be

Algemeen wordt aangenomen dat bij overdracht van een handelszaak volgende elementen worden overgedragen :

overname van het cliënteel,
de handelsnaam,
het logo ,
de telefoon, de website, de domeinnaam
het materieel, de uitrusting en de voorraden
alsook de verderzetting van de handelshuur.

Dit kan met een gewone onderhandse overeenkomst (zonder tussenkomst notaris of andere ambtenaar)
Eventuele eigendomsoverdracht van het bedrijfsgebouw dient in ieder geval via een authentieke akte voor een notaris te worden verleden.

Indien de zaak wordt verkocht of stopzet dienen verscheidene openbare diensten te worden geinformeerd :

BTW – Sociale Kas zelfstandigen – Federale Belastingen – Regionale Belastingen (Vlabel) – RSZ

Bij overlijden ook aangifte in nalatenschap.

Bij overlijden van de handelaar zijn er in principe geen extra belastingen op de handelszaak verschuldigd. Alleen wanneer uit de successieaangifte zou blijken dat er een meerwaarde is gerealiseerd, is het regime van de stopzettingsmeerwaarden van toepassing.

Deze belasting wordt op dezelfde manier berekend als bij de verkoop van de handelszaak. (10% op de gerealiseerde meerwaarde, indien realisatie op een fiscaal gunstig moment)

Een voorbeeld:
Handelaar A. overlijdt. In de successieaangifte wordt de activa waarde van de handelszaak aangegeven voor 25.000 euro. De fiscale boekwaarde bedraagt 18.000 euro.
Belasting stopzettingsmeerwaarde: 25.000 – 18.000 = 7.000 euro x 10% stopzettingsmeerwaarde omwille van overlijden = 700 euro.

Let op! Het voortzettingsstelsel is niet altijd het meest voordelige

Op het eerste gezicht wel natuurlijk, want u bespaart 10% aan belastingen.

Voor de "overnemer" is dit systeem echter veel minder aantrekkelijk.

Een gevolg van het voortzettingsstelsel is dat lopende afschrijvingen, de investeringsaftrekken, e.d. verderlopen zoals die bestonden. De nieuwe uitbater kan niet afschrijven op de waarde van de eenmanszaak , maar hij moet verder afschrijven op de boekwaarde (dus na de reeds gedane afschrijvingen) die de activa hadden op moment van de overdracht.

Overweeg of het zinvol is om de eenmanszaak aan te kopen (ipv het voortzettingsstelsel) - Er is dan 10% stopzettingsmeerwaarde verschuldigd, maar de overnemer kan de overnamesom wel volledig afschrijven, waardoor hij zijn hogere belastingtarief (marginaal 50%) met ca de helft fiscaal gezien recupereert via afschrijvingen op de betaalde overnameprijs .

Let op! Het voortzettingsstelsel is automatisch van toepassing. Wilt u dus toch belast worden, dan moet u dat uitdrukkelijk aangeven in een afzonderlijke verklaring bij uw belastingaangifte.

Ontvang iedere maand nieuwe tips en advies

Contacteer:

Guido Seghers