Wat met je vermogen als je – hopelijk pas in de verre toekomst – niet meer in staat bent om er zelf beslissingen over te nemen? Sinds 2014 bestaat daar een relatief eenvoudige oplossing voor. Via een zorgvolmacht kun je een of twee personen als ‘lasthebber’ aanduiden. Zo vermijd je dat een rechter je geld onder de hoede plaats van iemand waar je helemaal niet voor gekozen hebt.
Vroeger stopte een volmacht zodra de opdrachtgever (of ‘lastgever’) wilsonbekwaam werd. Een vrederechter stelde dan een bewindvoerder aan die het vermogen beheerde: de zogenoemde gerechtelijke bescherming. De nieuwe zorgvolmacht maakt komaf met die situatie. Vraagt iemand toch aan een vrederechter om een bewindvoerder aan te stellen, dan heeft jouw volmacht voorrang.
De zorgvolmacht in een notendop
Meestal is een zorgvolmacht een soort verzekering die je nooit nodig hebt, maar een goede ondernemer houdt rekening met meerdere scenario’s. Zo kun je ervoor zorgen dat je kinderen automatisch je vermogen beheren als je ooit wilsonbekwaam wordt, bijvoorbeeld door dementie of ziekte. Persoonlijke zaken kun je met deze volmacht ook regelen. Een eventuele verhuis naar een woonzorgcentrum bijvoorbeeld, of bepaalde medische ingrepen.
De procedure
In sommige gevallen is een notariële akte verplicht om je zorgvolmacht op te maken. Zo moet je langs de notaris wanneer je je lasthebber(s) toelaat om onroerende goederen te verkopen of schenkingen te doen. In de andere gevallen kun je ook een onderhandse akte opstellen. Voorwaarde is wel dat je wilsbekwaam bent op het moment dat je de volmacht opmaakt.
Vervolgens registreer je het document bij de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat. Ofwel doe je dat via de griffie, waar je een afschrift van je volmacht neerlegt, ofwel via de notaris. Is die registratie nog niet in orde op het moment waarop je wilsonbekwaam wordt, dan is je zorgvolmacht niet geldig.
Wat moet erin?
Dat hangt onder meer af van het type. Zo kun je kiezen tussen een algemene of een bijzondere volmacht. Die tweede soort heb je nodig als je schenkingen wil voorzien. Belangrijk is dat het voorwerp van de schenking, de begunstigde en de modaliteiten ervan duidelijk vermeld zijn.
Ook hoe en wanneer het beheer van je vermogen van jou (als ‘lastgever’) naar je lasthebber gaat, moet je nauwkeurig opnemen in de overeenkomst. Ofwel bepaal je het tijdstip van de overdracht via een specifieke clausule, ofwel gaat dit moment in zodra je wilsonbekwaam wordt.
Bij wils- of handelingsonbekwaamheid van de bestuurder lijkt de zorgvolmacht ons niet geschikt om algemene bestuursdaden via een lasthebber te laten stellen. Om de eventuele impasse in de vennootschap te doorbreken, voorziet het vennootschapsrecht (WVV) immers zelf in oplossingen, bijv. de mogelijkheid om in de statuten een opvolgend bestuurder te benoemen.
Ook voor sommige andere rechtshandelingen is een volmacht niet geschikt: als het om heel persoonlijke zaken gaat, kun je geen vertegenwoordiger kiezen. Denk maar aan de opmaak van een testament, een eedaflegging, de toestemming tot een huwelijk, adoptie enzovoort.
Bij een bedrijfsoverdracht / vermogensplanning komt heel wat kijken. Reden te meer dus om je grondig te laten adviseren. Bij SBB vind je de juiste expert in elke stap van het proces.
https://www.sbb.be/nl/expertises/vermogensplanning
Filip Hellemans
Diestsevest 32 bus 1A, 3000 Leuven
Filip.Hellemans@sbb.be
