“Een geïnteresseerde overnemer vinden voor een apotheek gaat heel snel. De procedure op zich is dan weer een hele boterham”, weet Veerle Declercq, manager bij overnamespecialist Aquis. Declercq maakt met haar expertise apothekers wegwijs in het verloop van zo’n overname en somt de belangrijkste spelregels op.
+10 apotheken te koop op Overnamemarkt.be
“We staan verkopers bij die zelf geen overnemer voor hun zaak vinden, en doen ook aan aankoopbegeleiding. Daarbij gaan we samen met geïnteresseerde kopers op zoek naar een geschikt pand om over te nemen. We coveren dus beide kanten van het verhaal”, zegt manager Veerle Declercq van Aquis, een gespecialiseerd bedrijf in overnamebegeleiding van handelszaken in allerlei sectoren, waaronder apotheken.
“We komen vaak in contact met beginnende apothekers, kandidaat-kopers in de start van hun carrière. Zij vinden het over het algemeen bijzonder jammer dat ze tijdens hun opleiding geen economische achtergrond hebben opgebouwd. Voor boekhouding kunnen ze met een boekhouder samenwerken maar naar waardering van een apotheek ligt dat soms moeilijker. Wij kunnen hen daarbij helpen”, zegt Declercq.
Vestigingswet
In België geldt tot op vandaag een vestigingswet voor apotheken. Zomaar een apotheek uit de grond stampen kan dus niet. “Een bakker of slager kan in principe overal beginnen, mits hij aan bepaalde voorwaarden voldoet. Voor de apotheek is dat niet zo. De vestigingswet bepaalt dat er slechts één apotheek per x-aantal inwoners mag zijn. De vestigingswet heeft ook een invloed op de verhuis van locatie. Stel dat een apotheek zou willen verplaatsen naar een nieuwbouw, dan is dat de start van een complexe administratieve rompslomp, zelfs al gaat het om een verplaatsing wat verderop in de straat”, weet Declercq.
“Wie een apotheek wil runnen, heeft ook een vergunning nodig. De apotheekvergunning kan eigendom zijn van de vennootschap maar ook van de apotheker zelf. Een apotheek kan pas uitgebaat worden als er effectief ook een apotheker-titularis aanwezig is. Er zijn vandaag vennootschappen die worden overgekocht door kapitaalkrachtige apotheekassistenten. Zij moeten dan een apotheker-titularis aanstellen om die apotheek te kunnen uitbaten. Zonder titularis heeft een overname geen zin. Of de vestigingswet zal blijven bestaan, is nog koffiedik kijken en hangt af van politieke beslissingen. Zolang de wet bestaat, heeft dat wel een positief effect op de verkoopprijs.”
Verkoopprocedure
Een beginnend apotheker moet dus op zoek naar een apotheker die zijn of haar zak wil overlaten. Vaak verloopt dat dus via overnamebegeleiding, zoals Aquis. “De verkoopprocedure van een apotheek is een heel proces om door te nemen. We starten met een waardering van de zaak, om na te gaan op welke prijssetting we zullen uitkomen. Vervolgens maken we een informatiememorandum op. De geïnteresseerde koper tekent een geheimhoudingsverbintenis om die informatie te kunnen doornemen”, zegt Declercq.
“In het informatiememorandum staat een complete beschrijving van de apotheek. Hoe ziet de apotheek eruit? Maakt het onroerend goed er deel van uit? Is het onroerend goed eigendom van een vennootschap of wordt het pand gehuurd van een derde partij? We geven ook een zicht op de cijfers, zoals de jaarlijkse omzet. Een apotheek verkoopt bijvoorbeeld steeds vaker producten met BTW, zoals schoonheidsproducten zonder medische aard. Toekomstige apothekers die een zaak willen overnemen hebben ook op zo’n zaken graag zicht, omdat die informatie mee bepalend is voor hun marges.”
Omgeving
Ook de locatie is een belangrijke factor in het informatiememorandum en bijgevolg de kostprijs van een overname. “We maken een schets van het aantal bewoners die rond de apotheek wonen en bekijken ook de eventuele toekomstmogelijkheden. De gemeente kan bijvoorbeeld bezig zijn met een nieuwe verkaveling in de buurt waar dus nieuwe potentiële klanten zullen wonen. Die informatie is cruciaal voor geïnteresseerde kopers. Wij maken daar een samenvattend geheel van. De kandidaat-koper kan op basis daarvan bepalen of hij verder gaat of niet. In een verkoopovereenkomst maken we ook een onderscheid tussen een overname in aandelen of via een handelsfonds, wat ook een invloed heeft op de prijs.”
Eenmaal een zaak is overgenomen, heb je als koper grotendeels carte blanche voor de invulling, weet Declercq nog. “Alles qua inrichting valt onder de beslissing van de apotheker die de zaak heeft gekocht. Ook de naam veranderen is geen probleem, maar verloopt in samenspraak tussen koper en verkoper. Veel apotheken dragen de naam van de oprichter of de wijk, wat goed is om die te behouden vanwege de herkenbaarheid naar klanten toe.”
Overnameplatformen
Beginnende apothekers die nog geen onderdak hebben, kunnen op verschillende plaatsen terecht in hun zoektocht naar een pand. “Er zijn verschillende online overnameplatformen en je vindt de beschikbare panden op de websites van overnamekantoren, zoals dat van ons. Ook gespecialiseerde accountancykantoren en leveranciers van medicijnen zijn vaak goed op de hoogte van de mogelijkheden en kunnen een bepaalde begeleiding geven.”
“Wij hebben zelf een lijst van mensen die op zoek zijn naar een apotheek om over te nemen, die we afhankelijk van de regio contacteren als er een apotheek te koop komt. De ervaring leert ons dat een overnemer vinden voor apotheken heel snel gaat. In bepaalde steden en gemeenten is er zelfs een wachtlijst voor geïnteresseerde kopers. Een overname op zich is geen eenvoudige materie, maar de interesse ligt dus wel altijd hoog, wat de zaak vergemakkelijkt”, besluit de Aquis-manager.
Overnamemarkt.be
De prijs van een overname en begeleiding hangt af van dossier per dossier en van apotheek tot apotheek, afhankelijk van de grootte, locatie en omzet. Onder meer via het UNIZO-overnameplatform Overnamemarkt.be worden regelmatig apotheken te koop aangeboden. Kopers en verkopers kunnen er ook terecht voor algemene informatie, tips en advies over bedrijfsoverdrachten en getuigenissen van kopers en verkopers.
“Voor overdrachten van handelszaken met een verwachte waarde van minder dan 500.000 euro kunnen ondernemers beroep doen op ons begeleidingstraject, UNIZO Bedrijfsoverdracht Apotheekzaken hebben meestal een overnameprijs die hoger ligt. Vandaar dat zij voor begeleiding bij hun overdracht vaker beroep doen op de gespecialiseerde overnamekantoren”, wijst ook manager Guido Seghers van NV Overnamemarkt de weg naar bedrijven die overnames in goede banen leiden.
Tekst : Thomas Rosseel
