Je kan aandeelhouder worden in een KMO omdat je er zelf voor kiest door te investeren of omdat je de aandelen geërfd hebt van je ouders of familie.
In het eerste geval heb je er alle belang bij om een aantal duidelijke afspraken te maken voor je de aandelen koopt. In het tweede geval erf je de participatie in de staat zoals deze zich bevindt en zit je voorlopig in dezelfde positie als je voorganger.
Een bedrijf kan zich niet duurzaam ontwikkelen met ongelukkige of niet-betrokken aandeelhouders. Bedrijfsleiders moeten ervoor zorg dragen dat alle aandeelhouders, ook familieleden die hun aandelen geërfd hebben en niet in het bedrijf werken, duidelijk weten waar zij aan toe zijn en wat hun positie is. De juiste afspraken maken met de aandeelhouders is goed bestuur en zorgt voor een stabiele aandeelhoudersstructuur. Omgekeerd is het erg belangrijk dat ook alle aandeelhouders hun huiswerk doen, en zich als investeerder actief opstellen.
Wat zijn belangrijke aandachtspunten als je aandelen koopt in een KMO?
- Kom zo veel mogelijk te weten over de activiteiten, de sector, de klanten en de risico’s van het bedrijf.
- Organiseer een ontmoeting met het management en liefst ook met de overige sleutelpersonen in het bedrijf, zodat je een goed inzicht krijgt en zo kan beoordelen hoe professioneel en stabiel het team is voor de toekomst.
- Doe een grondige doorlichting van de cijfers van de laatste jaren en vraag daarbij dat er heel wat voorbereidend werk wordt verricht door het bedrijf of door haar financiële adviseurs.
- Vraag naar het business plan of minstens naar het indicatief budget voor de volgende jaren.
Hiermee is de kous nog niet af. Dan volgt nog de bespreking van de bescherming van je positie als investeerder-aandeelhouder. Het is van cruciaal belang om hierover goede afspraken te maken alvorens te investeren, zodat alle partijen (investeerder(s), management, overige aandeelhouders) perfect weten hoe zij gaan samenwerken.
Waarover moet je dan concreet afspraken maken?
Dit zijn enkele van de meest voorkomende punten die je best geregeld kan hebben:
- Vertegenwoordiging van de investeerder in en samenstelling van de bestuursorganen.
- Afbakening van de takenverdeling en bevoegdheden tussen alle partijen, waarbij bepaald wordt wie wanneer wat kan beslissen en volgens welke meerderheidsvereisten. Zijn er beslissingen die niet zonder jouw goedkeuring mogen genomen worden?
- Bezoldigingen van het management en van alle overige betrokken partijen. Wat gebeurt er bij ontslag of langdurige ziekte?
- Dividendbeleid, waarbij bijvoorbeeld een percentage van de jaarlijkse winst wordt vastgelegd.
- Afspraken met betrekking tot de overdracht van aandelen. Zeer gebruikelijk zijn voorkooprechten en volgrechten bij verkoop van de controle. Er zijn nog talrijke andere mogelijkheden om tussen aandeelhouders afspraken te maken. De beste afspraak is nog steeds “samen uit samen thuis”, want de beste transactie voor alle aandeelhouders is meestal de verkoop van 100 % van het kapitaal. Toch is het nuttig om ook afspraken te maken wanneer één van de partijen vroeger uit de boot wil stappen. Zodra de spelregels vastliggen, vermijd je veel mogelijke conflicten. Sommige investeerders willen zelfs een exit-garantie. Dit gaat natuurlijk nog veel verder.
- Je investeert niet alleen in het bedrijf maar ook in de mensen die er werken. De menselijke factor blijft een essentieel gegeven. Het moet klikken en er moet een vertrouwensrelatie ontstaan.
Plannen om een participatie te verwerven in een KMO, als aandeelhouder of zelfs als werknemer? Of meer vernemen over de positie als aandeelhouder in een familiale of niet-familiale onderneming?
Als expertisepartner van Unizo biedt Deminor sinds meer dan 25 jaar advies en begeleiding aan aandeelhouders, bestuurders en bedrijfsleiders van al dan niet familiale ondernemingen. Het Deminor team bestaat uit juristen, economisten, financiële analisten en corporate governance specialisten.
Neem gerust contact voor een vrijblijvende afspraak.
Bernard Thuysbaert, Managing Partner, Deminor
