Je bedrijf overdragen: hoe bepaal je de juiste waarde? - Marleen De Win

Of je nu de eigenaar bent van een lokale drankencentrale of een familiebrouwerij, de waardering van je onderneming is geen klein bier. Toch is het belangrijk de geschatte waarde te kennen. Elke ondernemer wordt immers vroeg of laat geconfronteerd met de overdracht van zijn zaak. Op dat moment doe je je levenswerk liever niet van de hand voor een appel en een ei. Geen idee waar te beginnen? Wij zetten de belangrijkste waarderingsmethoden op een rij.

Een goed begin is het halve werk. Sta je op het punt een bedrijf over te nemen of te laten? Zorg dat je goed voorbereid aan de start verschijnt met deze tien tips.

Waarde versus prijs
‘Wat is mijn onderneming waard?’, het is de hamvraag bij elke bedrijfsoverdracht. Een mooi prijskaartje is immers de kers op de taart voor elke hardwerkende ondernemer. Maar hier knelt het schoentje. Net als in elke handelstransactie is er een verschil tussen de waarde en de prijs die de koper er uiteindelijk voor geeft. Over het algemeen geldt: wat niet aantoonbaar is, daar wordt niet voor betaald.

Waarde: het resultaat van een berekening. Dit is niet altijd eenvoudig in cijfers te schatten. Dé waarde van je bedrijf bestaat immers niet, en is sterk afhankelijk van met welke bril je dit bekijkt: als koper of verkoper?
Prijs: wat iemand bereid is te betalen. Dit is doorgaans het resultaat van een onderhandeling en moet leiden tot een win-win: als verkoper wil je netto voldoende overhouden na de transactie, terwijl je als koper je investering zo snel mogelijk wilt terugverdienen.

Vier redenen waarom prijs en waarde vaak van elkaar verschillen

Op een competitieve markt speelt altijd de wet van vraag en aanbod: hoe schaarser je product, hoe hoger de prijs bij een stijgende vraag.
Ook je onderhandelingspositie speelt een rol: ben je de biedende of de vragende partij? En binnen welke tijdspanne moet de verkoop geklonken zijn? Hoe sneller het moet gaan, hoe zwakker je positie om de gewenste prijs te negotiëren.
Misschien verwacht je als koper synergievoordelen te behalen uit de aankoop, zoals kostenbesparingen en extra omzet als gevolg van de overname. Die verwachte voordelen kunnen de verkoopprijs beïnvloeden.
Tot slot, onderschat de invloed van subjectieve factoren niet, zoals emotie, botsende ego’s van bedrijfsleiders of een opbod tussen concurrenten dat finaal in jouw voordeel uitdraait.

Hoe bereken je de waarde?
Om een juiste inschatting te maken van de waarde van je zaak bestaan er verschillende waarderingsmethoden, die elk vertrekken vanuit een andere invalshoek: het vermogen of de opbrengsten van je onderneming of een marktgerichte vergelijking met soortgelijke bedrijven.

Staar je niet blind
Waardering is geen exacte wetenschap. Onthoud vooral dat er een grote keuze aan waarderingsmethodes bestaat, maar dat geen enkele methode volledig op zichzelf staat. Het komt erop aan per geval te bekijken welke benadering de beste is en om verschillende methodes te combineren.

De waarderingsmethoden
SBB ontwikkelde een waarderingstool op basis van vijf methoden. We lichten de drie belangrijkste methodes toe die in elke waarderingsopdracht terugkomen.

Eerste methode: substantiële waarde
De substantiële of intrinsieke waarde vertrekt van een eenvoudige berekening: de actuele economische waarde van je bezittingen min de schulden. Hierbij worden de balansposten gecorrigeerd naar de marktwaarde op het ogenblik van de waardering.

Deze methode is slechts een momentopname en houdt geen rekening met de toekomstige winstgevendheid van de onderneming of (onzekere) langlopende contracten. Daarom is ze niet geschikt voor groeiers, wel voor patrimoniumvennootschappen.

Tweede methode: rendementswaarde
Deze methode, ook wel de Discounted Cash Flow methode genoemd, vertrekt van de vraag wat mijn bedrijf gaat opbrengen in de toekomst. Bijgevolg zijn realistische projecties van groot belang bij deze methode. De waarde wordt berekend door de toekomstige vrije cashflows van mijn activiteit gedurende een bepaalde periode te actualiseren naar vandaag. Vanuit economisch oogpunt is dit de meest verantwoorde methode, omdat ze rekening houdt met de toekomst en de tijdswaarde van je geld met behulp van een verdisconteringsvoet. Ook de terugbetalingscapaciteit van de financiering wordt vaak berekend op basis van deze methode.

Aan de keerzijde: deze methode is erg complex en tijdrovend en vertrekt van subjectieve uitgangspunten, nl. het verwachte rendement. De uitkomst kan dus erg variëren.

Derde methode: vergelijkende waarde
Je kan de waarde van je onderneming ook berekenen door deze te vergelijken met gelijkaardige bedrijven. Hierbij gebruik je ‘multiples’ of ratio’s waarmee je de waarde van verschillende bedrijven vergelijkt. Zo kan je je bedrijf waarderen op basis van multiples van omzet of cashflow of ratio’s op basis van de koers-/winstverhouding.

Dit is een snelle, marktgedreven methode, vaak bruikbaar voor beursgenoteerde bedrijven. En op voorwaarde dat je vergelijkbare ondernemingen vindt qua activiteiten, opbouw en marktprofiel. Voor start-ups is deze methode dus minder geschikt.

Geen exacte wetenschap, maar een waarderingsvork
Dit waren de belangrijkste waarderingsmethodes in een notendop. Belangrijk om te onthouden: elke methode levert een andere waarde op. Het is niet zo dat één waarde de juiste is. Je krijgt vooral een beter zicht op de onder- en bovengrens.

Waardering is een complex en tijdrovend proces. Begin er tijdig aan.
Het multidisciplinair SBB team staat voor je klaar om je hierbij te ondersteunen. Neem vrijblijvend contact op met een SBB-kantoor in je buurt.