Voor wie geen opvolger heeft voor het eigen bedrijf kan het soms lastig zijn om een overnemer te vinden. Maar zelfs mèt een opvolger zijn er valkuilen waar u als ondernemer waarschijnlijk niet bij stilgestaan heeft, althans volgens Guido Seghers van Overnamemarkt.be. Eén gouden regel mag u alvast noteren: wacht niet te lang om met de voorbereidingen te beginnen.
ElektroVisie (EV): Als een zelfstandig ondernemer op zoek gaat naar een overnemer, waar moet hij vooral aandacht voor hebben?
Guido Seghers (GS): Wij stellen vast dat ondernemers dikwijls de overdracht te lang uitstellen. Dat heeft meerdere oorzaken. Zo is er bijvoorbeeld het psychologische, waarbij men niet aan ‘het einde’ wil denken. Maar vaak spelen er ook misverstanden, onduidelijkheden of onwetendheid. Zo denk ik concreet aan een ondernemer die ervan uit ging dat de zaak zou verdergezet worden door zijn zoon, terwijl die zoon wel graag in de zaak werkte, maar helemaal geen zin had om de volledige verantwoordelijkheid op zich te nemen.
Hoe vaak gebeurt het dat medewerkers de zaak overnemen?
We stellen verder vast kleine ondernemingen geen of zeer weinig personeel hebben. En misschien is er af en toe interesse, maar je moet wel de middelen hebben om zo’n zaak over te nemen. Overname door personeel blijft echt een niche. Ook in het eigen netwerk op zoek gaan naar een overnemer, blijkt in de meeste gevallen heel moeilijk.
Wanneer hij niet zelf voor een opvolger kan zorgen, klopt de zelfstandig ondernemer best aan bij een professionele hulpverlener?
Inderdaad, maar dan is er dikwijls al heel wat water naar de zee gevloeid. Daarom blijf ik op dezelfde nagel kloppen: ondernemers, wacht niet te lang om al te overdenken waar uw opvolger vandaan zal komen! Wees u bewust van de vele valkuilen en mogelijke misverstanden. Zorg dat u zich informeert, zodat u het verschil kent tussen de verschillende mogelijkheden om een zaak over te laten. Niet voor niets organiseren wij elk jaar onze informatiebeurzen: ‘Denk vroeger aan later!’
Wat is een redelijke termijn om te starten met informatie inwinnen?
Een aandelenoverdracht of het wijzigen van de statuten van een bedrijf, kan bij wijze van spreken met één pennentrek. Maar dat is een handtekening zetten onder een beslissing waarover wel wat meer tijd over gaat, want tussen de juridische feitelijkheid en het werkelijk doorleefd doorgeven van de dagelijkse werking en het reilen en zeilen van een bedrijf: daar gaat veel tijd over. Ik zou durven stellen dat het realistisch is om 10 jaar voor de pensioendatum al voorzichtig een paar zaken op een rijtje te zetten, al was het alleen in gedachten.
Wat als er sterke tijdsdruk op zit? Het kan gebeuren dat mensen ernstig ziek worden, een ongeval krijgen, scheiden….
Daar kunnen wij, Overnamemarkt, wel een versnelling hoger schakelen. Zo is het bijvoorbeeld perfect mogelijk om een zaak al online te koop te zetten, zonder dat alle documenten al volledig in orde zijn.
Maar eigenlijk zouden alle ondernemers -ongeacht hun huidige leeftijd- zich bewust moeten zijn van één belangrijk drieletterwoord: ABE (Always Be Exit ready). Dat betekent letterlijk: wees altijd klaar om eruit te stappen. Concreet wil dat zeggen dat alle procedures, alle manieren van werken, alle commerciële en operationele afspraken… goed gedocumenteerd zijn, zodat u klaar bent om de dagelijkse leiding over te laten aan iemand anders. Op die manier bent u verzekerd van de continuïteit van uw bedrijf wanneer u (tijdelijk) niet meer in staat bent om uw bedrijf te leiden. Dergelijk dossier is trouwens ook goud waard bij het overlaten van een bedrijf.
Zijn er nog zaken waar vaak fouten tegen gemaakt worden?
Er worden niet zozeer fouten gemaakt, maar er is wel een grote onwetendheid. Zo kennen weinig ondernemers het onderscheid tussen overdracht van aandelen of overdracht van de handelszaak.
Ook het onderscheid tussen eigendommen van de zaak en privébezittingen is niet altijd duidelijk.
We worden vervolgens bijna dagelijks geconfronteerd met mensen die nog nooit gehoord hebben van stopzettingsmeerwaarde.
En bij al die kennis horen keuzes die gemaakt moeten worden.
Wat is precies het verschil tussen een overdracht van aandelen en een overdracht van een handelszaak?
Er is een essentieel verschil! Als je aandelen overdraagt, dan laat je alle actief en passief over, zijnde alle voorraden, bankrekening, rekening courant, het btw-nummer…
Bij overdracht handelszaak krijgt de nieuwe eigenaar enkel wat nodig is om de zaak uit te baten. Er zijn ook zaken die in de twee gevallen overgelaten worden, denk aan gereedschappen en personeel.
Het geld op de bankrekening blijft bij de oorspronkelijke eigenaar, na overdracht handelszaak.
Een concreet voorbeeld: u hebt een vennootschap met nog veel kredieten. De koper die de aandelen overneemt, neemt die kredieten mee over. Wanneer de handelszaak overgedragen wordt, dan worden enkel de handelsactiviteiten overgenomen en niet de kredieten. Die moeten dan door de oorspronkelijke eigenaar nog betaald worden.
Wat vindt u de beste manier van overdragen?
Dat hangt af van bedrijf tot bedrijf. In bouwbedrijven zien we vaak een voorkeur voor de overname handelszaak, want daar is er toch een zeker risico is bij werken die nog in uitvoering zijn of bij recent uitgevoerde werken waar nog claims op zouden kunnen komen.
Vanuit het standpunt van de koper zijn er een aantal voordelen bij het overnemen van een handelszaak. Zo kan hij het gekochte actief (voorraad, gereedschappen…) opnieuw afschrijven en dat is niet het geval wanneer hij aandelen overneemt. Banken zullen dat waarschijnlijk liever financieren.
Is het een groot voordeel als er al een kandidaat-overnemer is?
Als je al een overnemer hebt, is er al 50% van het werk gebeurd. Toch zijn zelfs daar een aantal klassieke valkuilen. Zo zijn er al eens misverstanden: weet men duidelijk of het over een overdracht van aandelen of een overdracht van een handelszaak gaat? Is men wel zeker dat de meewerkende zoon/dochter het bedrijf ook wil leiden? Weet men concreet hoe men de zaak wil verdelen, wanneer er meerdere kinderen zijn en niet iedereen in de zaak wil stappen?
Wat kan overnamemarkt.be betekenen voor ondernemingen die op zoek zijn naar een overnemer?
Wij hebben verschillende niveaus om de ondernemers te ondersteunen.
Eerst en vooral hebben wij een uitgebreid digitaal platform, waarop we kandidaat-kopers en -verkopers helpen om elkaar rechtstreeks te vinden. Vergelijk het met de bekende makelaarswebsite Immoweb waar kopers en verkopers van vastgoed elkaar makkelijk kunnen vinden. Op ongeveer dezelfde manier kunnen ondernemers hun bedrijf/winkel te koop stellen via onze site.
Naast dit basisaanbod bieden we ook een begeleidingstraject aan, waarbij we kandidaat-verkopers ondersteunen in drie stappen:
- • is uw zaak wel klaar voor over te dragen? (basisanalyse)
- • een waardebepaling
- • het begeleiden bij het online zetten op overnamemarkt.
Daarbij richten we ons enkel kleine ondernemingen: minder dan 5 personeelsleden en een verwachtte waarde van minder dan 500.000 euro exclusief het vastgoed.
Waarom focussen jullie zich op deze kleine ondernemingen?
De meeste experten-overnamebegeleiders werken op commissie, waardoor zij sneller geneigd zijn om vooral voor grote ondernemingen te werken. Dat zorgde ervoor dat een heel groot aanbod van kleine ondernemingen niet aan een geschikte overnamebegeleider raakte. En die leemte heeft UNIZO een aantal jaar geleden -mede dankzij ondersteuning door Vlaio- kunnen invullen.
We werken wel samen met de grote overnamebegeleiders. Concreet wil dat zeggen dat we onderling doorverwijzen.
Tekst: Linda Claeys
Klik hier indien u zelf een bedrijf of handelszaak te koop wil aanbieden op Overnamemarkt.be
.jpg)
Quotes
“Weinig ondernemers kennen het onderscheid tussen overdracht van aandelen of overdracht van de handelszaak.”
“Meewerkende kinderen die graag in de zaak werken, hebben niet altijd zin om de volledige verantwoordelijkheid op zich te nemen.”
(in kader)
Overnamemarkt.be: de kortste weg tussen overnemers en overlaters
OvernameMarkt.be is een initiatief van UNIZO. Op dit online overnameplatform ontmoeten overlaters, overnemers en overnamebegeleiders elkaar. Overnamekandidaten publiceren er anoniem hun bedrijfsprofiel. Kandidaat-overnemers kunnen er op zoek naar geschikte bedrijven met het oog op een overname.
Overnamemarkt focust op Vlaanderen en is er vooral voor de kleine tot middelgrote zelfstandige ondernemers, die zelf dagelijks in hun zaak actief zijn.
