In België is de leegstand van commerciële panden vorig jaar voor het derde opeenvolgende jaar gedaald, volgens recente gegevens van onderzoeksbureau Locatus. Deze daling is toe te schrijven aan de transformatie van winkelpanden naar alternatieve functies, zoals kantoren of residentiële ruimtes. Als zelfstandige ondernemers zijn we verheugd over de afname van de leegstand, maar we benadrukken dat het verdwijnen van detailhandel op lange termijn de aantrekkingskracht uit onze bedrijfskernen haalt. We roepen steden en gemeenten op om meer dan ooit te investeren in levendige bedrijfskernen en pleiten voor een 'winkelshift'.
Volgens de cijfers is de leegstand gedaald van 11,3 procent aan het begin van 2023 tot 10,4 procent aan het einde van het jaar. "Hoewel de cijfers in de goede richting evolueren, betekent dit niet per se een positief verhaal voor de detailhandel, zeker niet voor de centra van onze steden en gemeenten," zegt UNIZO-voorzitter Danny Van Assche. "Daar blijft de leegstand aanzienlijk, enkel de perifere winkels en winkelcentra kennen een normale frictieleegstand."
De daling van de leegstand is grotendeels te danken aan de herbestemming van panden voor andere functies. Dit is niet uitsluitend horeca, gezien de slechts lichte stijging van het aantal horecazaken of zelfs status-quo. Wat opvalt, is een verschuiving in de verhouding tussen detailhandel en horeca, wat de indruk wekt dat er veel horeca is bijgekomen. We zien ook een verschuiving binnen de horeca zelf, met name een groei in afhaalmaaltijden, eetgelegenheden en tearooms, terwijl cafés achteruitgaan.
"Deze ontwikkelingen bevestigen onze oproep om de bedrijfskernen op een doordachte manier in te vullen," benadrukt Danny Van Assche. "Het online winkelen heeft al jarenlang geleid tot een afname van het aantal winkels en daarmee ook tot een verandering in het aanzicht en de aantrekkingskracht van onze commerciële bedrijfskernen. We roepen lokale overheden op om hier actief op in te grijpen."
Vraag naar een 'winkelshift'
Volgens UNIZO is het noodzakelijk om de bedrijfskernen te voorzien van een mix van functies die leven in de brouwerij brengen. Hierbij spelen niet alleen detailhandel en horeca een rol, maar ook andere kernfuncties zoals kantoren, commerciële en niet-commerciële diensten, en uiteraard ook bedrijvigheid, om zo te komen tot bruisende bedrijfskernen.
Om de leegstand in kernwinkelgebieden aan te pakken, pleit UNIZO voor een 'Winkelshift'. Steden en gemeenten moeten sterk inzetten op levendige bedrijfskernen met een evenwichtige mix van lokale handelaars, ketens, een gevarieerd aanbod aan winkels en horeca, maar ook vrije beroepen, kantoren en andere dienstverleners. Hierbij moet een halt worden toegeroepen aan perifere vestigingen en uitbreidingen van handelszaken die niet goed verweefbaar zijn in de bedrijfskernen. "Het invullen van leegstaande commerciële panden met enkel woongelegenheden en kantoren zal op termijn de aantrekkelijkheid van onze bedrijfskernen niet ten goede komen," concludeert Danny Van Assche.
Meer informatie? Neem contact op met UNIZO-woordvoerder Gerrit Budts M 0479/73 28 93 - E-mail: gerrit.budts@unizo.be