Elke verkoop van een onderneming creëert een spanningsveld tussen koper en verkoper omtrent het meest essentiële, met name de prijs en de wijze waarop deze bepaald wordt. De visie van de koper en verkoper is vaak verschillend. De verkoper kent zijn onderneming en haar mogelijkheden en zal vaak een bepaald toekomstig rendement een rol laten spelen in de prijsberekening. Voor de koper is dit anders. Hij kan zich enkel baseren op de beschikbare cijfers uit het verleden. Hij weet dus wel ongeveer wat de onderneming nu waard is. Wat de toekomst brengt, is onzeker.
De kloof tussen de koper en verkoper omtrent de toekomstige verwachtingen resulteert vaak in een onenigheid omtrent de prijs. Dit moet een deal echter niet zomaar in de weg staan. Juridisch kan de kloof eenvoudig overbrugd worden door een deel van de prijs variabel te maken en te koppelen aan het toekomstig rendement van de onderneming. Zo kan een deel van de prijs gekoppeld worden aan de verwachtingen van partijen. Worden de verwachtingen ingelost, dan zal de koper ook geen bezwaar hebben om een hogere prijs te betalen. Hij geniet op dat ogenblik al van het (verhoogde) rendement.
Het principe van de variabele prijs in functie van bepaalde parameters wordt in overnametermen de ‘earn-out’ genoemd. Partijen beschikken over een grote vrijheid om overeen te komen welke parameters relevant zijn en welk stuk van de prijs eraan gekoppeld wordt. Wel zijn er belangrijke aandachtspunten. Earn-out bepalingen zijn immers vaak onduidelijk opgesteld en resulteren dan in lange procedures voor de rechtbank. Een overzicht:
1) De parameters die gekoppeld worden aan de prijs moeten duidelijk zijn. Hoe eenvoudiger, hoe minder ruimte er zal zijn voor interpretatie. Complexe formules en correcties moeten vermeden worden.
2) De parameters voor de bepaling van de prijs, moeten objectief vastgesteld kunnen worden. Een begrip als ‘winst’ is bijvoorbeeld niet aangewezen omdat de koper dit eenvoudig kan beïnvloedden. Gebruik parameters waarop de invloed van partijen minimaal is.
3) Als verkoper moet je kunnen controleren of de parameters vervuld zijn of niet. Dit impliceert dat je toegang moet hebben tot bepaalde informatie. Ook een bestuursmandaat voor de verkoper kan soms aangewezen zijn.
4) Voorzie een procedure voor wanneer partijen het niet eens zijn omtrent de vervulling van de parameters of de berekening van de prijs. De aanstelling van een deskundige met een bindend advies kan een jarenlange procedure voor de rechtbank besparen.
Met deze aandachtspunten indachtig kunnen partijen naar eigen inzicht de earn-out bepalen. Eens dat de principes overeengekomen zijn, is het steeds aangewezen dit te laten toetsen door een buitenstaander. Wanneer het voor deze buitenstaander duidelijk is hoe de prijs zal berekend worden, hebben koper en verkoper hun huiswerk goed gedaan.
Omdat de earn-out zo belangrijk is binnen het contract, is het aangewezen dat u zich zeker laat bijstaan door een advocaat die beslagen is in de materie van de overnames. Hij kan voor u deze clausule (en bij uitbreiding de hele overnameovereenkomst) zorgvuldig op uw maat opstellen.
Ingezonden artikel :
Monard Law
Gouverneur Roppesingel 131
3500 Hasselt
011/28.15.00
Thomas.vandersmissen@monardlaw.be
